یافته های تجربی و تحلیل های نظری مؤید آن است که تصمیم گیری های استراتژیک مالی با توجه به اثر سیاستگذاری و جهت­ دهنده رفتارهای سازمانی اهمیت بسیاری دارند. هدف این پژوهش بررسی فرایندهای تصمیم­ سازی و تصمیم گیری های استراتژیک مالی در دانشگاه تهران بود. برای جمع آوری اطلاعات از روش های پژوهش کیفی استفاده شد. جامعه آماری کلیه کارشناسان و مدیران درگیر در فرایندهای تصمیم­ سازی و تصمیم گیری شامل هیئت رئیسه، معاونت ها، مدیران کل و رؤسای دانشکده­ ها بودند. برای جمع آوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای انتخاب نمونه های مصاحبه از روش نمونه گیری هدفمند و به­ طور مشخص از روش گلوله­ برفی استفاده شد. نتایج نشان داد که، مهم ترین مسئله استراتژیک مالی دانشگاه­ تهران نبود استقلال مالی است. همچنین فرایندهای تصمیم­ گیری غیرعلمی به­ ویژه توجه کم به بحث­ های داغ علمی در جلسات تصمیم­ گیری، نبود نظام هوشمند پشتیبان تصمیم گیری، اطلاعات ناقص و توجه ضعیف به کارهای کارشناسی موجب کارآمدی و اثربخشی پایین تصمیمات استراتژیک مالی شده است. اگر چه دانشگاه به تنوع بخشی در تأمین منابع مالی توجه داشته است، سیاست های اتخاذشده در زمینه تأمین مالی با وضعیت مطلوب فاصله دارد و بخش عظیمی از درآمدهای اختصاصی دانشگاه از فعالیت­ های آموزشی و از طریق توسعه پردیس­ های خودگردان، دوره­ های شبانه و دوره­ های مجازی تأمین می­ شود. تخصیص منابع بدون توجه به عملکرد واحدها و بر اساس هزینه سرانه دانشجو، به­ صورت سنتی و بر اساس روندهای گذشته و چانه زنی انجام می شود و از بودجه ریزی عملیاتی استفاده نمی­ شود. به­ منظور بهبود وضعیت موجود پیشنهاد می شود دانشگاه تهران در سازکارهای تأمین و تخصیص خود تجدیدنظر و برای راه اندازی سامانه هوشمند پشتیبان تصمیم گیری اقدام کند و برگزاری دوره های دانش­ افزایی در زمینه اقتصاد و مالیه آموزش عالی را در دستور کار خود قرار دهد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت کارایی آموزشی و پژوهشی 27 دانشگاه جامع دولتی ایران در سال های تحصیلی 1393-1392 و 1394-1393 با استفاده از روش های ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها و پارامتری تحلیل مرز تصادفی برای متغیرهای ورودی (تعداد دانشجویان ورودی، تعداد اعضای هیئت علمی، تعداد کارکنان و بودجه) و متغیرهای خروجی (درآمد اختصاصی، تعداد دانشجویان در حال تحصیل، تعداد دانش آموختگان و مقالات همایشی) مستخرج از لایحه بودجه، آمار و مستندات مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و وبسایت پایگاه جهان اسلام انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در واحدهای دانشگاهی ناکارایی وجود دارد؛ در واحدهای دانشگاهی مختلف، درجه ناکارآمدی متفاوت است؛ میانگین کارایی کل دانشگاه های جامع در سال 1393 در مقایسه با سال 1394 افزایش یافته است؛ میانگین کارایی آموزشی دانشگاه های منتخب در طول زمان افزایش و میانگین کارایی پژوهشی با کاهش همراه بوده است؛ نتایج آزمون اعتبار داده ها در روش ارزیابی تحلیل مرز تصادفی گویای وضعیت ناهمسانی واریانس داده های مطالعه است؛ نتایج آزمون عامل تورم واریانس با هدف بررسی مسئله همخطی بین متغیرهای توضیحی نشان از همخطی بین برخی متغیرهای توضیحی از جمله اعضای هیئت علمی و بودجه داشت؛ اثر کششی ضرایب برآوردی تعدادی از نهاده های پژوهش برای ستانده های آموزشی و پژوهشی دانشگاه های منتخب معنادار نبود و در نهایت در روش تحلیل مرز تصادفی علاوه بر ناکارایی فنی، ناکارایی تصادفی و ضریب کشش نهاده ها بر ستانده های آموزش و پژوهش نیز برآورد شده است که می تواند راهنمای سیاستگذاران و رؤسای دانشگاه ها درباره تصمیم های تخصیص منابع کارایی محور باشد.

بهره وری کل عوامل  (TFP) معیار توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و درجه دستیابی به اهداف ازپیش تعیین شده است. امروزه به منظور اندازه گیری کارایی و بهره وری از دو روش پارامتری و ناپارامتری استفاده می شود. در این مقاله کارایی و بهره وری بیست و چهار دانشگاه بزرگ دولتی کشور به منظور ایجاد رقابت برای ارتقا و بهبود بهره وری آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در انتخاب و تعیین ورودیها و خروجیهای مهم، از تجربیات متخصصان و خبرگان مربوطه با روش میدانی استفاده شده است. با توجه به خصوصیات دانشگاه ها (دارای چند ورودی و خروجی غیر قابل تبدیل به هم) برای اندازه گیری کارایی هر دانشگاه از روش ناپارامتری مدل های تحلیل پوششی داده ها (مدل های ثانویه BCC،CCR  اصلاح شده خروجی محور) و از شاخص مالم کوئیست برای اندازه گیری تغییرات بهره وری کل استفاده شده است. همچنین عوامل موثر در رشد بهره وری کل دانشگاه ها مورد بررسی قرار گرفته و سهم هریک از عوامل در روند تغییرات بهره وری تعیین شده است.نکته مهم اینکه، بررسی نسبی دانشگاه ها در شرایط یکسان انجام شده؛ بااین حال بیشتر دانشگاه ها از ناکارایی نسبی برخوردارند. به عنوان مثال در سال تحصیلی 1386-1385 تعداد دانشگاه های کارا و ناکارا به ترتیب 8 و 16 دانشگاه بوده است. برای جلوگیری از تصادفی نبودن نتایج، از میانگین هندسی 5 سال تحصیلی (سال های تحصیلی 1381-1386) استفاده شده است. بر اساس میزان کارایی فنی در حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس، دانشگاه ها به سه دسته تقسیم شدند: دسته اول دانشگاه هایی که از میزان کارایی بالایی برخوردارند که شامل دانشگاه های تهران، کاشان، شیراز، اصفهان، شهید بهشتی، گیلان و شهید چمران اهواز می شوند و بدان معناست که این دانشگاه ها نسبت به سایر دانشگاه ها با ورودی های کمتر، خروجی های بیشتری ارایه نموده اند و بیشترین کارایی را دارند. همچنین میزان کارایی فنی 9 دانشگاه از سطح متوسط کارایی مجموعه دانشگاههای مورد بررسی پایینتر بودند. در بررسی همبستگی بین نتایج مشخص شد که عامل اصلی تعیین کننده تغییرات بهره وری دانشگاه ها، پیشرفت کارایی فناوری است و سایر شاخص ها مانند کارایی فنی، سهم و نقش کمتری نسبت به آن شاخص در رشد TFP دارند. در مجموع نیاز به اتخاذ برنامهریزی استراتژیک (راهاندازی چرخه مدیریت بهبود بهره وری) برای ارزیابی مستمر و برنامه ریزی آگاهانه در دانشگاه ها وجود دارد.

یکی از مهم ترین چالش های آموزش عالی در کشورهای در حال توسعه، بین المللی شدن دانشگاه ها است. هدف از این پژوهش، امکان سنجی بین المللی شدن دانشگاه های جامع دولتی شهر تهران است. دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تهران به عنوان نمونه از دانشگاه های جامع دولتی شهر تهران انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. نمونه از میان مدیران، اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. در مجموع 261 نفر از با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته گردآوری شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 0. 90 ارزیابی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد) و آمار استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنف، تی تست تک نمونه ای) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین امکان بین المللی شدن دانشگاه های جامع دولتی شهر تهران کمتر از حد متوسط است و در سطح پایین تری از میانگین فرضی قرار دارد.

این تحقیق به دنبال شناسایی عامل های اصلی درون سازمانی مرتبط با تغییر سازمانی در دانشگاه های جامع دولتی، از طریق تحلیل عامل ها و طراحی یک مدل مناسب مدیریت تغییر سازمانی است. برای انجام این تحقیق پیشینه تحقیق در سازمان های آموزشی و غیرآموزشی مورد مطالعه قرار گرفت؛ تعداد 21 عامل شناسایی شد. سپس از سوی محقق این عامل ها در سه دسته، عامل های مدیریتی، سازمانی و فردی دسته بندی شدند. پس از آن برای هر دسته از عامل ها، پرسشنامه هایی طراحی گردید؛ و به کمک آن میزان وجود این عامل ها در ارتباط با اجرای برنامه پژوهانه در دانشگاه های جامع مورد بررسی قرار گرفت. برای تلخیص عامل ها و شناسایی عامل های اصلی در این تحقیق از روش تحلیل عامل های اکتشافی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق 10 دانشگاه جامع کشور می باشد، که به نسبت تعداد اعضای هیات علمی آنها، تعداد 300 نفر به طور تصادفی نمونه گیری شده است. یافته تحقیق نشان می دهد که عامل های مدیریتی به شش عامل (به نام های: استراتژی نیروی انسانی، استراتژی تسهیل ساز، نظارت و پی گیری، استراتژی تثبیت سازی، رهبری تحولی، و سیاست گذاری) کاهش یافت. در دسته عامل های سازمانی، شش عامل (به نام های: پیام برنامه تغییر، ساختار سازمانی، منابع، فرهنگ سازمانی، جو سازمانی و عدالت سازمانی) خلاصه شد. عامل های فردی از شش عامل به پنج عامل (به ترتیب: احساس خودکفایتی، نگرش به برنامه تغییر، تعهدسازمانی، احساس مالکیت، و اعتماد به مدیران تغییر) منحصر شد. سپس با توجه به عامل های استخراج شده، الگوی مناسب مدیریت تغییر سازمانی برای دانشگاه های جامع دولتی ارایه شده است.

در این پژوهش موانع توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه تهران بررسی شده است. پس از بررسی ادبیات و کسب نظرات صاحب نظران، پنج مولفه به صورت نهایی شناسایی و مبنای طراحی سوال های پرسش نامه قرار گرفت. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش را کلیه کارشناسان ICT (متخصصان، مهندسان و افراد مسوول در بخش IT) تمامی دانشکده ها، موسسه ها، مراکز و اداره های دانشگاه تهران، در نیم سال دوم سال تحصیلی 88-1387 تشکیل داده اند که از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. روش پژوهش حاضر از دید هدف کاربردی و روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل سوال های پژوهش از روش های آمار توصیفی و آزمون خی دو استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که موانع توسعه ICT در دانشگاه تهران، به ترتیب عبارتند از: موانع آموزشی (موانع پدگوژیکی)، موانع فنی تکنولوژی (موانع زمینه ای)، موانع بودجه ای و موانع قانونی. در پایان به منظور برطرف کردن این موانع، پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل جامع سکوت سازمانی بر مبنای ارکان پنج گانه سازمان انجام شد. روش مطالعه از نوع توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانه ای و دلفی انجام شده است. در مرحله اول با استفاده از ادبیات پژوهش، مولفه های سکوت سازمانی شناسایی شدند سپس بر مبنای ارکان پنج گانه سازمانی (محیط، افراد، ساختار، اهداف و فن آوری)، چارچوب مفهومی پیشنهادی سکوت سازمانی به دست آمد. جامعه آماری شامل استادان دانشگاه های پیام نور، علامه طباطبایی، تهران، شهید بهشتی و مدیران تجربی در شهر تهران است و از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. از تک تک سوالات در تمامی دورهای دلفی آزمون t تک نمونه ای و همچنین میانگین و انحراف معیار به عمل آمد و ضریب همبستگی کندال برای تمامی ابعاد محاسبه شد. نتایج نشان داد تمامی گویه ها معنی دار هستند و عوامل مربوط به اهداف دارای بیشترین توافق، بعد از آن عوامل فناوری، محیط درونی (اجتماعی-فرهنگی)، فردی مدیران، ساختاری، محیط بیرونی و عوامل فردی کارکنان قرار دارند. در پایان مدل نهایی سکوت سازمانی براساس پنج رکن سازمان طراحی شد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد هر پنج بعد سازمان و ابعاد آن می توانند در بروز سکوت سازمانی موثر باشند و لازم است مدیران برای ایجاد پویایی سازمانی به هر پنج بعد سازمان توجه کافی کنند.

هدف این تحقیق طراحی و اعتباریابی مدل مناسب مدیریت تغیر سازمانی با تاکید بر عوامل درون سازمانی برای دانشگاه های جامع دولتی است. برای دست یابی به این هدف، از 30 نفر اعضای هیات علمی با تخصص مرتبط، دعوت به همکاری شده است. برای انجام گرفتن تحقیق از روش دلفی استفاده شده است و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز پرسشنامه بوده است. با مطالعه ادبیات تغییر سازمانی، تعداد 19 عامل موثر بر موفقیت برنامه تغییر شناسایی شد که این عوامل در سه دسته مدیریتی، سازمانی و فردی گروه بندی شدند. عوامل مدیریتی شامل حمایت کردن، مشارکت دادن، توانمندسازی، پاداش دادن، اطلاع رسانی، آموزش دادن، رهبری تحولی و نظارت کردن است. عوامل سازمانی در بر گیرنده منابع، فرهنگ سازمانی، عدالت سازمانی، جو سازمانی، پیام برنامه و ساختار سازمانی است و عوامل فردی شامل احساس مالکیت، خودکفایی، تعهد سازمانی، نگرش به برنامه تغییر و تجزیه و تخصص می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که همه عوامل شناسایی شده از ادبیات، به عنوان عوامل موثر بر موفقیت برنامه تغییر در دانشگاه های جامع مورد توافق مشارکت کنندگان در تحقیق بوده است و دو مولفه جدید سیاست گذاری و اعتماد به مدیران و یک زیر مولفه تحت عنوان مشروعیت برنامه تغییر شناسایی شده است و الگوی طراحی شده مدیریت تغییر سازمانی، برای دانشگاه های جامع دولتی مورد موافقت قرار گرفته است.